صفحه محصول - پاورپوینت درس پنجم علوم و فنون ادبی 3 اختیارات شاعری (1) زبانی

پاورپوینت درس پنجم علوم و فنون ادبی 3 اختیارات شاعری (1) زبانی (pptx) 26 اسلاید

دسته بندی : پاورپوینت

نوع فایل : PowerPoint (.pptx) ( قابل ویرایش و آماده پرینت )

تعداد اسلاید: 26 اسلاید

قسمتی از متن PowerPoint (.pptx) :

درس پنجم علوم و فنون ادبی (3) اختیارات شاعری (1) زبانی شاعران برای اینکه این ناهماهنگی را به همواری، تبدیل کنند و از ناهمواری‌های ایجاد شده در سخن برَهَند، از قابلیت‌هایی بهره می برند که به آن «اختیارات شاعری» می گویند. انواع اختیارات شاعری اختیارات زبانی: اختیاراتی که شاعر با نحوه بیان و شیوه تلفّظ خود اعمال می کند. این اختیارات بر دو نوع است. تغییر کمیت مصوّت‌ها حذف همزه حذف همزه اگر پیش از همزه آغاز هجا، صامتی بیاید (همزه، بین یک صامت و یک مصوّت قرار گیرد) می توان آن را حذف کرد. سعدی نظر از رویت کوته نکند هرگز ور روی بگردانی، در دامنت آویزد پایه‌های آوایی سَع  دی  نَ ظَ  رَز  رو  یَت  کو  تَه  نَ کُ  نَد  هَر  گِز پایه‌های آوایی وَر  رو  ی  بِ  گَر  دا  نی دَر  دا  مَ نَ  تا  وی  زَد وزن مفعول مفاعیلن مفعول مفاعیلن با خوانش درست بیت و تعیین پایه‌های آوایی، می بینیم که وزن این بیت، همسانِ دولخَتی است. اکنون همین بیت را با قراردادن نشانه‌های هجایی می سنجیم تا به این اختیار شاعری بیشتر پی ببریم: پایه‌های آوایی سَع  دی  نَ ظَ  رَز  رو  یَت  کو  تَه  نَ کُ  نَد  هَر  گِز پایه‌های آوایی وَر  رو  ی  بِ  گَر دا  نی دَر  دا  مَ نَ  تا  وی  زَد نشانه‌های هجایی --U U--- --U U--- وزن مفعول مفاعیلن مفعول مفاعیلن با توجه به پایه‌های آوایی بیت و مقایسه هجاهای دو مصراع، پی می بریم که شاعر در هجای پنجم مصراع اوّل و دوازدهم مصراع دوم از اختیار زبانی حذف همزه استفاده کرده است. اگر بیت را بدون حذف همزه می خواندیم، بی شک، وزن اصلی بیت، حاصل نمی شد. تغییر کمیت مصوّت‌ها شاعر در مواردی خاص مختار است که به ضرورت وزن شعر، مصوّت کوتاه را بلند یا مصوّت بلند را کوتاه تلفّظ کند. شامل الف) بلند تلفّظ کردن مصوّت‌های کوتاه (کوتاه←بلند) ب) کوتاه تلفّظ کردن مصوّت‌های بلند (بلند←کوتاه)